Khoso ya go Bala le go Ngwala ya Tshedimošo: Serutwa 4: Go Tsopola

Go tsopolwa twii go bontšha gore naa meganano ya tlhago, mantšu, dikgopolo, diswantšho bjalo bjalo tša motho di šomišitšwe go tšweletša mošomo wa motho yo mongwe.  

• Go ka nyakega go tsopola twii go tšwa sengwalweng ge Neo a sa kgone go tšweletša tshedimošo ka boripana goba ka tsela e nngwe. 
• Nyakego ya go tšweletša karolo ye e itšego ya sengwalwa sa mongwadi mošomong wa gago go o sekaseka. 

Ela hloko: Ditsopolwa di swanetše go šomišwa ka tsela ya maleba ka ge go tsopola kudu go tšweletša go se kwešiše ga setsopolwa seo se šomišwago. 10% ya go tsopola ke yeo e amogelegago. 

Neo o swanetše go ba le maikemišetšo a go akaretša tshedimošo yeo e tšwago go mongwadi  ka mantšu a gagwe go e na le gore a tsopole  mošomo o montšhi wa mongwadi ka se se thuša mmadi gore a bone kwešišo ya Neo ya tshedimošo yeo. 
Gopola:  Ge a akaretša Neo o swanetše go fa leina la mothopo!

Ge go tsopolwa dikarolo tša sengwalwa seo se gatišitšwego gatišitšwego, Neo o swanetše go šomiša maswao a ditsebjana go arologantšha setsopolwa seo se tsopotšwego le mongwalo wa gagwe. Mohlala; ge Neo a nyaka go šomiša go tšwa go mošomo wo o gatišitšwego ka gare ga taodišo ya gagwe, lefoko leo le swanetše go ba le maswao a ditsebjana gomme e ka tswelwetšwa ka tsela ye:
“Leleme le tlišwa ke phetogo e sego hlakahlakano,go tšwafa goba go se šetše” (Aitchison, 1981:67).

Ela hloko: Se ke sebopego sa ditsopolwa tša go se fete methalo e 3.

Go ditsopolwa tšeo di fetago methalo e 3 (11 pt) sebopego se se latelago (sebopego sa setsopolwa sa bloko) se swanetše go šomišwa:

Setsopolwa sa Pieterse (1992:31) ka ga tlhago ya tumelokakaretšo e fana ka lesedi ka ga tumelokakaretšo:
 
Ditumelokakaretšo di ithekgile ka nolofatšo le kakaretšo, goba kgano ya bo wena; di ka ba tša go se
loke goba tša ba tša go loka. Le ge di ka se be le motheo go nnete, ditumelokakaretšo ke dinnete go
ya le ka ditlamorago tša leago.